Chào các bạn nhỏ! Hãy tưởng tượng chúng mình có một chiếc bánh pizza 🍕 được cắt thành 10, 100, hoặc 1000 phần bằng nhau. Những phân số dùng để chỉ các phần bánh đặc biệt này được gọi là phân số thập phân.
Nói một cách đơn giản: Phân số thập phân là phân số có mẫu số là 10, 100, 1000,...
Đây là điều tuyệt vời nhất của phân số thập phân! Chúng có thể "biến hình" thành các số có dấu phẩy (số thập phân) theo một quy tắc siêu dễ:
Số chữ số 0 ở mẫu số = Số chữ số ở phần thập phân (sau dấu phẩy).
Nếu tử số có ít chữ số hơn số chữ số 0 ở mẫu thì sao? Đơn giản là chúng ta thêm số 0 vào phía trước nhé!
Lỗi sai 1: Quên thêm số 0 ở đằng trước.
Khi viết $\frac{6}{100}$, nhiều bạn viết thành $0,6$.
Đúng phải là: Mẫu số 100 có 2 chữ số 0, nên phần thập phân phải có 2 chữ số. Vậy $\frac{6}{100} = 0,06$.
Lỗi sai 2: Nhầm lẫn mọi phân số đều là phân số thập phân.
Phân số $\frac{1}{2}$ có phải là phân số thập phân không?
Câu trả lời là KHÔNG. Vì mẫu số của nó là 2, không phải 10, 100, hay 1000. Tuy nhiên, chúng ta có thể "biến hình" nó thành phân số thập phân: $\frac{1}{2} = \frac{1 \times 5}{2 \times 5} = \frac{5}{10}$.
Bài 1: Viết các phân số thập phân sau dưới dạng số thập phân:
a) $\frac{3}{10}$
b) $\frac{75}{100}$
c) $\frac{8}{100}$
Đáp án:
a) $\frac{3}{10} = 0,3$
b) $\frac{75}{100} = 0,75$
c) $\frac{8}{100} = 0,08$
Bài 2: Viết các số thập phân sau dưới dạng phân số thập phân:
a) $0,9$
b) $0,21$
c) $0,007$
Đáp án:
a) $0,9 = \frac{9}{10}$
b) $0,21 = \frac{21}{100}$
c) $0,007 = \frac{7}{1000}$
Bài 1: Chuyển phân số $\frac{3}{4}$ thành phân số thập phân, sau đó viết dưới dạng số thập phân.
Gợi ý: Chúng ta cần tìm một số để nhân cả tử và mẫu của $\frac{3}{4}$ để mẫu số biến thành 10, 100, hoặc 1000. Ta thấy $4 \times 25 = 100$.
Bài giải:
Ta có: $\frac{3}{4} = \frac{3 \times 25}{4 \times 25} = \frac{75}{100}$
Viết dưới dạng số thập phân: $\frac{75}{100} = 0,75$
Đáp số: $0,75$
Bài 2: Điền dấu (>, <, =) thích hợp vào chỗ chấm: $\frac{7}{10}$ ... $0,65$
Gợi ý: Để so sánh, chúng ta cần đổi chúng về cùng một dạng: hoặc cùng là phân số, hoặc cùng là số thập phân.
Cách 1: Đổi ra số thập phân
$\frac{7}{10} = 0,7$. Vì $0,7 > 0,65$ nên $\frac{7}{10} > 0,65$.
Cách 2: Đổi ra phân số thập phân
$0,65 = \frac{65}{100}$. Ta quy đồng phân số còn lại: $\frac{7}{10} = \frac{70}{100}$.
Vì $\frac{70}{100} > \frac{65}{100}$ nên $\frac{7}{10} > 0,65$.
Đáp số: $\frac{7}{10} > 0,65$